Nationale dodenherdenking
Nationale Dodenherdenking - Jom Hasjoa
In Nederland worden elk jaar de slachtoffers van de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog herdacht tijdens de Nationale Dodenherdenking. "Jom Hasjoa" is voor het Joodse volk de internationaal erkende dag waarop de slachtoffers en de overlevenden van de holocaust in het door de Nazi's bezette Europa worden herdacht. Deze dag markeert tevens de Joodse opstand in het getto van Warschau in Polen van 19 april tot 16 mei, 1943.
Nationale Dodenherdenking - Een rede van minister-president Netanyahu
Wat nu volgt zijn extracten uit de krachtige rede van minister-president Netanyahu ter herdenking van de holocaust tijdens deze dodenherdenking in 2010. De rede is gevuld met feiten en emoties en Netanyahu lijkt de wereld duidelijk te willen maken dat het Joodse volk en de staat Israël onverzettelijk zijn.
Van de Israëlische minister-president Benjamin Netanyahu, 11 april, 2010:1
-
Het is niet genoeg om alleen maar goede daden te verrichten en tolerant te zijn. Een vrije samenleving moet zichzelf afvragen wat zij zal doen, wanneer zij oog in oog komt te staan met de vernietigende krachten die er op uit zijn om de mens en zijn rechten te overrompelen. Er is geen tolerantie zonder grenzen en de grenzen van de tolerantie moeten worden gedefinieerd. En alle vrije landen moeten deze grenzen voor zichzelf vaststellen. Het historische falen van de vrije wereld, toen ze te maken kreeg met de dreiging van het Nazisme, bestond eruit dat zij zich hier niet tijdig tegen verzette, toen er nog een mogelijkheid was om het tot staan te brengen.
Voordat zij stierven, smeekten velen van de vermoorden: "Vergeet ons niet. Vertel ons verhaal - vertel de wereld, vertel de komende generaties hoe groot ons lijden was, hoe gruwelijk het afgrijzen was, hoe groot ons offer was."
Enkele maanden geleden was ik het hoofd van de Israëlische delegatie naar de ceremonie die gehouden werd ter gelegenheid van de 65e verjaardag van de bevrijding van de dodenkampen Auschwitz en Birkenau. De ceremonie in kaarslicht vond plaats bij het monument. Het was 15 graden onder nul, maar dat was nog steeds warmer dan de vreselijke winter van 1944-1945, toen de temperaturen daalden tot zo'n 30 tot 35 graden onder nul. Tijdens de ceremonie stonden we ongeveer dertig minuten stil, goed gekleed voor de kille omstandigheden, maar desalniettemin was het ijskoud. Opeens begreep ik een eenvoudige, huiveringwekkende waarheid over de miljoenen broeders en zusters die op die vervloekte plaats waren terechtgekomen: de mensen die niet werden verbrand, bevroren. En de mensen die niet bevroren, werden verbrand.
Enkele maanden eerder had ik de Wannsee Villa in Berlijn bezocht. Daar zag ik de originele uitnodiging voor de bijeenkomst van de hooggeplaatste Nazileiders, waarin zij besloten om het Joodse volk uit te roeien. De uitnodiging was verzonden door het Waarnemend Hoofd van de SS. Er stond: "Het hoofd van het hoofdkwartier van de veiligheidsdienst, Reinhard Heydrich, nodigt U hartelijk uit voor een discussie over de eindoplossing van het Joodse probleem. Ontbijt zal worden geserveerd om 9 uur."
Dit is de manier waarop vijftien mensen aan een tafel gingen zitten, in een elegante villa aan de kust van een idyllisch meer, onder het genot van ontbijt en een glaasje cognac, en besloten hoe zij ons volk zouden vernietigen. Geen van hen aarzelde. Niemand uitte enige twijfel over de missie, noch over de noodzaak, noch over de rechtvaardigheid ervan. Meteen na het etentje nam hun werk, het uitwissen van het nageslacht van Abraham, een aanvang.
Terwijl ik door die villa liep en het ene na het andere document bekeek, werd ik vervuld van een hulpeloze woede. Dit gevoel bleef groeien tot het een vloedgolf werd. Aan het einde van de rondleiding vroeg mijn Duitse gastheer of ik iets in het gastenboek wilde schrijven. Ik zat in de stoel en de droefheid en de woede kwamen weer in mij op en begonnen uit hun oevers te treden. En vanwege die emotionele storm schreef ik slechts drie woorden: "Am Israel Chai" [het Israëlische volk leeft].
Vanavond, op de berg Herzl, zeg ik die woorden opnieuw: "Am Israel Chai". En het volk van Israël zal blijven leven. Het volk nam haar land weer in bezit, haar ballingen kwamen terug, haar leger werd opgebouwd, haar thuisland werd gekoloniseerd en zij werd herenigd met haar hoofdstad Jeruzalem. "Het land Israël was de geboorteplaats van het Joodse volk." Met die woorden opende David Ben-Gurion de Onafhankelijkheidsverklaring. De staat Israël werd uit ruïnes en as geboren, maar maakt tegenwoordig indruk op de wereld met de kracht van haar creativiteit en innovativiteit, met haar geavanceerde onderzoek en kennis, met haar bloeiende economie en haar vrije en democratische samenleving.
In slechts enkele decennia is Israël tot een van de meest geavanceerde landen ter wereld uitgegroeid; Israëlische producten helpen bij de genezing van ziekten en de voeding van miljoenen mensen; Israëlische ontwikkelingen helpen bij de irrigatie van oogstvelden en boomgaarden op elk continent; en Israëlische ideeën helpen bij de energiebesparing in elke uithoek van de wereld. Israël is een rijke bron van innovatie voor de wereld en richt zich op de toekomst.
Desalniettemin moeten wij onszelf de volgende vraag stellen: hebben wij de lessen van de holocaust geleerd? Ik geloof dat er drie lessen zijn: vergroot je kracht, onderwijs het doen van goede daden en bestrijd het kwaad.
De eerste les - vergroot je kracht - heeft op de eerste plaats betrekking op ons, het volk van Israël dat weerloos achtergelaten werd toen de golven van moordzuchtige haat steeds weer op ons inbeukten.
"In elke generatie zijn er diegenen die tegen ons zijn." En in deze generatie moeten we onze kracht en onafhankelijk vergroten, zodat we in staat zullen zijn om de huidige vijand ervan te weerhouden zijn plan uit te voeren. Het vergroten van onze kracht is de eerste voorwaarde voor ons bestaan. Uiteindelijk is het ook een noodzakelijke voorwaarde voor de uitbreiding van de vredige cirkel om ons heen met buren die ons bestaan accepteren.
De tweede les - het onderwijzen van goede daden - betekent het aanvaarden, of beter het onderwijzen, dat wij andere en afwijkende meningen moeten accepteren. Dit is de erkenning dat elk mens naar G-ds gelijkenis is geschapen en dat elk mens volledige rechten heeft op vrijheid, op leven en op het kiezen van zijn eigen pad. Dit is de essentie van een vrije samenleving. Dit is de basis die de groei voorkomt van Nazi- of andere extremistische ideologieën die genocide prediken en uitvoeren. Dit is wat wij de kinderen van Israël onderwijzen, want Israël is een magnifiek land, een baken van tolerantie in een donkere en extremistische regio.
Maar, dames en heren, dit onderwijs van goede daden heeft een keerzijde, en dat is de derde les van de holocaust: bestrijd het kwaad. Het is niet genoeg om alleen maar goede daden te verrichten en tolerant te zijn. Een vrije samenleving moet zichzelf afvragen wat zij zal doen, wanneer zij oog in oog komt te staan met de vernietigende krachten die er op uit zijn om de mens en zijn rechten te overrompelen.
Er is geen tolerantie zonder grenzen en de grenzen van de tolerantie moeten worden gedefinieerd. En alle vrije landen moeten deze grenzen voor zichzelf vaststellen. Het historische falen van de vrije wereld, toen ze te maken kreeg met de dreiging van het Nazisme, bestond eruit dat zij zich hier niet tijdig tegen verzette, toen er nog een mogelijkheid was om het tot staan te brengen.
En vandaag zijn wij hier opnieuw getuigen van het vuur en de nieuwe oude haat, de haat tegen de Joden, die tot uitdrukking komt in organisaties en regimes die geassocieerd worden met de radicale Islam, met aan het hoofd Iran en haar handlangers. Irans leiders haasten zich om nucleaire wapens te produceren en verwoorden openlijk hoe zij Israël wensen te vernietigen. Maar als reactie op deze herhaalde dreigementen om de Joodse staat van de aarde weg te vagen horen we niets meer dan een zwak protest, en zelfs dit zwak protest is aan het verstommen.
Het benodigde krachtige protest is nergens te bekennen - geen scherpe veroordeling, geen waarschuwende woorden. De wereld gaat gewoon zijn gangetje en er zijn zelfs mensen die hun kritiek aan ons adres richten, aan Israël.
Vandaag, 65 jaar na de holocaust, moeten we in alle eerlijkheid toegeven dat het gebrek aan verontwaardiging het meest verontwaardigend is. Geleidelijk accepteert de wereld Irans dreigende woorden over de vernietiging van Israël en nog steeds zien we geen internationale vastbeslotenheid om Irans verwerving van nucleaire wapens tegen te houden.
Maar als we iets geleerd hebben uit de lessen van de holocaust, dan is het dat we niet moeten zwijgen en ons niet door het kwaad moeten laten afschrikken.
Ik roep alle ontwikkelde landen op om zich sterk te maken tegen Irans vernietigende bedoelingen en met een oprechte daadkracht de verwerving van nucleaire wapens door Iran tegen te gaan.
We zijn hier niet toevallig. We zijn naar dit land teruggekeerd omdat het ons land is; we zijn naar Zion teruggekeerd omdat het onze stad is. We maken wegen naar het noorden en naar het zuiden, en veranderen een dor land in een bloeiende tuin. Dit is ons antwoord voor degenen die ons willen vernietigen.
Zoals de profeet Jesaja zei: "Doornstruiken maken plaats voor cipressen, distels voor mirtenstruiken. Zo zal de HEER zich roem verwerven, het is een eeuwig en onvergankelijk teken... hem geef ik iets beters dan zonen en dochters: een gedenkteken en een naam in mijn tempel en binnen de muren van mijn stad. Ik geef hem een eeuwige naam, een naam die onvergankelijk is."
Nationale Dodenherdenking - Wanneer wordt die gevierd?
Onze eigen Nationale Dodenherdenking vindt elk jaar plaats op 4 mei. Het Joodse equivalent van de Nationale Dodenherdenking ("Jom Hasjoah") vindt plaats op de 27e dag van de maand Niesan op de Joodse kalender. Als deze dag op een vrijdag valt, dan wordt Jom Hasjoa in Israël op de voorafgaande donderdag gevierd. Als de dag op een zondag valt, dan wordt Jom Hasjoa op de volgende maandag gevierd.
Voetnoten:
1 http://www.pmo.gov.il/PMOEng/Communication/
PMSpeaks/speechshoa1104010.htm
